Zapalenia błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie dziąseł i paradontoza są dla kotów bardzo bolesne. Przeczytaj o przyczynach, diagnostyce i leczeniu kociej stomatitis.
Objawy stomatitis
Koty z przewlekłym zapaleniem jamy ustnej często mają trudności z przyjmowaniem pokarmu, ślinią się, pocierają pysk łapą i/lub wykazują zaburzenia zachowania – stają się drażliwe, a nawet agresywne z powodu bólu. Podczas badania jamy ustnej widoczny jest stan zapalny wokół zębów i/lub dziąsła są zaczerwienione i zmienione zapalnie w miejscach, gdzie kiedyś były zęby. Chorobie towarzyszy intensywny nieprzyjemny zapach z pyska. Stan zapalny rozprzestrzenia się z obszarów sąsiadujących z zębami do tylnej części gardła lub orofaryngsu. W niektórych miejscach pojawia się znaczny obrzęk dziąsła, który może zablokować okolice orofaryngsu. Zwierzę ma wtedy trudności z pobieraniem pokarmu i połykaniem. Często występują bolesne zmiany resorpcyjne zębów (zapalenie dziąsła jakby wrastało w ząb i/lub w zębie pojawia się ubytek).
Obrazek 1: Złamanie górnego kła, duże złogi kamienia nazębnego, zaawansowana periodontitis (stan zapalny wokół korzenia zęba) – wszystko to niesie wysokie ryzyko zdrowotne dla zwierzęcia.
Obrazek 2: Stomatitis kota, ślinienie się, proliferacja (rozrost) tkanek miękkich.
Obrazek 3: Stan zapalny wokół zęba, zapalne dziąsło wrastające w ząb – zmiana resorpcyjna zęba kota.
Obrazek 4: Zmiana resorpcyjna zęba kota.
Diagnostyka zapalenia błony śluzowej jamy ustnej
Wywiad dotyczący zapalenia jamy ustnej wraz z dokładnym badaniem stomatologicznym zwykle wystarcza do postawienia wstępnego rozpoznania stomatitis. Przewlekłe zapalenie z postępującym rozszerzaniem się na sąsiednie tkanki jest typowe dla kociej stomatitis. Krótkotrwałe zapalenie może oznaczać początek choroby lub zupełnie inne schorzenie. Alergia, ciało obce, podrażnienie, choroby przyzębia lub resorpcja zębów to inne możliwości. Dlatego kluczowe jest wczesne postawienie właściwej diagnozy.
W przypadku ograniczonego stanu zapalnego należy brać pod uwagę również inne choroby. Biopsja pozwala odróżnić stomatitis od raka jamy ustnej i/lub innych chorób związanych z infekcjami.
Koty z zapaleniem jamy ustnej zaleca się testować na choroby zakaźne, takie jak białaczka kotów (FeLV), wirus niedoboru odporności kotów (tzw. koci AIDS, FIV) oraz FCV (kaliciwirus). Standardem w diagnostyce powinny być również: morfologia krwi, biochemia i badanie moczu.
Obrazek 5: Zaczerwienione i zapalne dziąsła, gingivitis i stomatitis u kota.
RTG stomatologiczne jest kluczowe
Zdjęcia rentgenowskie zębów są niezbędne do właściwej diagnozy i oceny stopnia utraty zębów wskutek zmian resorpcyjnych. Bez zdjęć wewnątrzustnych lekarz może nie wykryć wszystkich zmian, ponieważ często nie są one widoczne w badaniu klinicznym. RTG pozwala także odróżnić zmiany w kości od zaniku kości poddziąsłowej. Zatrzymane fragmenty korzeni po złamaniu korony można wykryć tylko dzięki RTG stomatologicznemu.
Obrazek 6: Ciężka choroba przyzębia (aparatu zawieszeniowego zęba). Na obrazku pokazano głęboką marginalną paradontozę ze stratą kości przekraczającą 1/3 długości korzenia. Niebieska linia wskazuje poziom zdrowej kości, żółta linia – patologiczny ubytek tkanki kostnej.
Obrazek 7: Złamanie korony zęba z poddziąsłowo umiejscowionymi resztkami korzeni żuchwy kota.
Czym jest faucitis?
Faucitis to określenie stanu zapalnego w tylnej części jamy ustnej. Niektórzy stomatolodzy weterynaryjni używają terminu „stomatitis kaudalna” lub zapalenie „bocznych ścian gardła”. Inni określają tę chorobę jako „stomatitis z faucitis”.
Jest to stan zagrażający życiu i bardzo bolesny dla kota. Towarzyszą mu problemy z przyjmowaniem pokarmu i przewlekła utrata masy ciała. Takie koty są narażone na rozwój „stłuszczenia wątroby” (lipidozy) z powodu przewlekłego niedożywienia.
Obrazek 8: Ciężka faucitis (stomatitis kaudalna).
Leczenie stomatitis u kotów
Leczenie jest bardzo indywidualne i zależy od stopnia zaawansowania choroby, objawów i tolerancji bólu przez kota. Ważną rolę odgrywa także możliwość zapewnienia codziennej pielęgnacji jamy ustnej przez właściciela.
Dostępne są metody chirurgiczne i zachowawcze.
Leczenie farmakologiczne daje krótkotrwałą poprawę, jednak w dłuższej perspektywie nie jest zadowalające. Leczenie chirurgiczne daje natychmiastową ulgę w bólu i odgrywa kluczową rolę w długoterminowym zarządzaniu stomatitis.
Chirurgia wymaga dużych umiejętności, a RTG jest niezbędne do usunięcia wszystkich fragmentów korzeni – pozostawione resztki niweczą skuteczność zabiegu. Równie ważny jest monitoring anestezjologiczny pacjenta. W niektórych przypadkach potrzebne jest połączenie leczenia chirurgicznego i farmakologicznego.
Obrazek 9: Retencja korzenia zęba żuchwy. Bez RTG wewnątrzustnego nie byłoby możliwe zidentyfikowanie zmiany.
Uwaga: Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępuje konsultacji ani badania zwierzęcia przez lekarza weterynarii. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia swojego pupila, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem weterynarii.
Artykuł przygotowała klinika weterynaryjna VETHOPE – www.vethope.cz
Vethope s.r.o.
Rozvodova 350/16, Praga 4
Godziny otwarcia:
Pon–Pt: 8:00 – 20:00
Sob: 9:00 – 14:00
Nd: 14:00 – 19:00
Tel.: 212 246 809
info@vethope.cz
Zalecane preparaty wspierające zdrowie jamy ustnej
